Van Gölü Havzası'nda su kaynakları tehdit altında!
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası'nda kış aylarındaki yağış rejiminin değiştiğini, kar yağışının azalarak yağmura dönüştüğünü ve bu durumun da su kaynaklarını tehdit ettiğini söyledi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, havzada kış aylarında yağışların düzensizleştiğini ve kar yağışının yerini yağmura bıraktığını vurgulayarak, bu durumun da su kaynaklarını tehdit ettiğini dile getirdi.
Alaeddinoğlu, önceki yıllarda kasım ve aralık aylarında yoğun olan yağışların artık ilkbahara kaydığını, 2024 Mayıs’ında 150 mm’lik rekor yağış kaydedildiğini ifade etti.
“SU KAYNAKLARI ÜZERİNDE CİDDİ BASKI”
Van Gölü Havzası’nda kış aylarındaki yağış düzeninin bozulmasının, bölgenin su kaynakları üzerinde ciddi bir baskı oluşturduğunu belirten Alaeddinoğlu, “Van Gölü Havzası’nda kış aylarına baktığımızda, mevsimlerin ciddi şekilde değiştiğini görüyoruz. Eskiden, kasım ve nisan ayları havzanın maksimum yağış aldığı aylar olarak öne çıkıyordu. Özellikle kasım ayında ortalama 100 mm yağış kaydederdik, nisan için de aynı durum geçerliydi. Ancak son 5-6 yıldır, belki daha fazla, bu yağış düzeni büyük ölçüde ortadan kalktı. Ekim, kasım ve aralık aylarında beklediğimiz yağışlar artık gerçekleşmiyor. Yağışlar, ilkbahar aylarına, özellikle mayısa kaymış durumda. Mesela, 2024 yılı mayısında havzaya düşen yağış 150 mm civarında oldu ve bu, uzun yıllık ortalamalara göre muazzam bir rekor kırdı. Dolayısıyla, kış aylarındaki yağışın hem zamanlaması hem de şekli değişti.” dedi.
“ETKİN BİR SÜREÇ GELİŞTİREMEDİK”
Geçmişte kar şeklinde düşen yağışların toprağa sızarak yeraltı su depolarını beslediğini, ancak artık yağmur şeklinde gelen sağanakların eğimli arazilerde göle aktığını belirten Alaeddinoğlu, bu durumun, yeraltı su rezervlerinin hızla azalmasına yol açtığını söyledi.
Bölgedeki baraj ve depolama altyapısının yetersiz olduğunu belirten Alaeddinoğlu, son olarak şunları söyledi:
“Eskiden kışın kar şeklinde düşen yağışlar, toprağa sızarak yeraltı su depolarını dolduruyordu. Kar, toprağın gözenekleri arasında birikerek yeraltı su rezervlerini besliyordu. Ama şimdi, yağışların önemli bir kısmı yağmur şeklinde düşüyor. Şiddetli, sağanak yağmurlar eğim doğrultusunda akıyor ve göle ulaşıyor. Yağış miktarında henüz radikal bir azalma yok, ama yıllar arasındaki salınımlar çok enteresan. Mesela, bir yıl 100 mm fazla yağış düşerken, sonraki yıl 100 mm altında yağış kaydediliyor. Bu, kış aylarında özellikle sorunlu bir durum. Çünkü yağışın düşmediği yıllarda, havzada yeterince barajımız yok ve biz bu konuda etkin bir şekilde yönetecek bir süreç geliştiremedik.”
